چگونگی تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)
تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت به چند سال پیش برمی گردد. قبل از آن وزارت بازرگانی یکی از وزارتخانه های دولت ایران بود که مسئولیت توسعه و بهبود امکانات بازرگانی ایران و تنظیم قوانین و سیاست های کشور برای نیل به این هدف را عهده دار بود. وزارت بازرگانی در ۱۲ تیر ۱۳۹۰ در راستای طرح کوچکسازی دولت؛ با وزارت صنایع و معادن ایران ( که مسئول پیش برد سیاست ها و برنامه ریزی های دولت در بخش های صنعتی و معدنی کشور بود) ادغام شد و با ادغام این دو، وزارت صنعت، معدن و تجارت به وجود آمد.
به عنوان یکی از دلایل اصلی ادغام وزارت بازگانی با وزارت صنایع و معادن ایران این نکته است که مطمئنا در کنار هم بودن بخش های ساخت و بازرگانی اثرگذاری بیشتری بر بهبود فرایندهای تولید، توزیع و تجارت هر کشوری است.
در حال حاضر متولی بخش ساخت و بازرگانی در ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) است که از لحاظ ساختار سازمانی به سه بخش اصلی تقسیم می شود. حوزه ستادی، حوزه سازمان های تابعه و حوزه سازمان های استانی که در ۳۱ استان کشور مستقر هستند. رهبری، هدایت و نظارت هر سه بخش صنعت، معدن و بازرگانی کشور از وظائف اصلی در حوزه های ستادی، سازمانی و استانی است.
بخش صنعت، معدن و تجارت کشور، در تولید ناخالص داخلی، سهمی حدود ۴۰ درصد و در اشتغال کشور سهم ۳۲ درصدی را دارد.
بخش ستادی وزارت صنعت، معدن و تجارت:
این بخش مسئولیت سیاست گذاری، پشتیبانی، برنامه ریزی عملیاتی، نظارت، پایش وضعیت و رسیدگی به مسائل کلان هر سه بخش صنعت، معدن و بازرگانی را بر عهده دارد.
حوزه سازمان های تابعه وزارت صنعت، معدن و تجارت:
سازمان های تابعه عهده دار توسعه و اجرای سیاست ها و برنامه های حاکمیتی در حوزه ماموریت خود هستند. این اقدامات با مشارکت بخش خصوصی و یا به صورت مستقل توسط این سازمان ها انجام می شود.
حوزه سازمان های استانی:
سازمان های استانی نیز با برقراری ارتباط نزدیک تر با واحدهای صنعتی، معدنی و بازرگانی اجرای برنامه و سیاست های تعیین شده در سطوح استانی را برعهده دارند.
با توجه به تنوع حوزه فعالیت در این وزارتخانه، برخی مجوزها توسط این وزاتخانه صادر می شود. برخی از این مجوزها که برای کسب و کارهای حوزه های صنعت، معدن و بازرگانی صادر می شود عبارتند از:
جواز تاسیس صنعتی برای شروع فعالیت های صنعتی، پروانه بهره برداری صنعتی، گواهی و پروانه اکتشاف معادن، پروانه بهره برداری معدنی، پروانه صنفی برای شروع فعالیت های صنفی، کارت بازرگانی به منظور شروع فعالیت های تجاری و ثبت سفارش (شروع فعالیت واردات).
مهم ترین وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت عبارتند از:
۱- تدوین و ابلاغ راهبردهای توسعه صنعتی، معدنی و تجاری کشور و تعیین اهداف، سیاست ها، برنامه ها، استاندردها، نظام ها، آیین نامه ها و ضوابط کلی بخش های صنعت، معدن و تجارت، هماهنگ باسیاست های کلان کشور با جلب مشارکت تشکل ها و سازمان های غیر دولتی و مردم نهاد مرتبط، نظارت براجرا و تحقق آن ها.
۲- تعیین سیاست های توسعه صادرات غیرنفتی، محصولات صنعتی، فرآورده های معدنی و خدمات فنی و مهندسی و تجاری و تنظیم و اجرای مقررات مربوط به حمایت های صادراتی.
۳- مدیریت و تسهیل فرایند تولید و تجارت داخلی و خارجی.
۴- برنامه ریزی ، هدایت و حمایت از ایجاد و توسعه زیرساخت ها و واحدهای صنعتی، معدنی و تجاری و شهرک های صنعتی مشترک با کشورهای هدف براساس راهبردهای توسعه صنعتی، معدنی و تجاری کشور و متناسب با توازن منطقه ای، آمایش سرزمین و ملاحظات زیست محیطی.
۵- تنظیم و توسعه روابط تجاری، صنعتی و معدنی و تهیه یادداشت های تفاهم و موافقت نامه های مرتبط و انعقاد و اجرای قراردادها با سایر کشورها و نهادها و سازمان های تخصصی و مجامع منطقه ای و بین المللی ذیربط با هماهنگی وزارت امور خارجه و در چارچوب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و قوانین مربوط.
۶- مدیریت الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی تجارت.
۷- قبول عضویت و نمایندگی دولت جمهوری اسلامی ایران در نهادها و سازمان های تخصصی و مجامع منطقه ای و بین المللی مربوط به امور صنعت، معدن و تجارت در چارچوب قوانین.
۸- مدیریت رویدادهای تجاری ،صنعتی و معدنی اعم از اعزام و پذیرش هیات ها و کمیسیون ها، برگزاری و شرکت در نمایشگاه ها و همایش های داخلی و خارجی وتعیین و اعزام رایزن های مورد نیاز به منظور توسعه صادرات غیر نفتی و جذب سرمایه و فناوری.
۹- برنامه ریزی، هدایت و حمایت از توسعه و جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی برای توسعه صنعت، معدن ، تجارت و انتقال فناوری و همچنین سرمایه گذاری برای ایجاد و توسعه صنایع مبتنی بر فناوری های پیشرفته و خطر پذیر در موارد ضروری و در مناطق کمتر توسعه یافته.
۱۰- برنامه ریزی و ایجاد شرایط لازم برای حفظ، صیانت و افزایش ظرفیت های تولیدی واحدهای صنعتی و معدنی و بازسازی ، نوسازی و گسترش فعالیت آن ها.
۱۱- سیاستگذاری و برنامه ریزی برای ایجاد و توسعه مجتمع ها و شهرک های صنفی، صنعتی و معدنی و نیز پشتیبانی از ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی و معدنی و توانمند سازی بنگاه های کوچک و متوسط
۱۲- ساماندهی، حمایت و نظارت بر ایجاد، توسعه و فعالیت انجمن ها و تشکل های صنفی، صنعتی ومعدنی، شبکه ها و خوشه ها و سازمان های غیردولتی و مردم نهاد مرتبط با بخشهای صنعت، معدن و تجارت و صدور مجوز های تاسیس و فعالیت آن ها.
۱۳- برنامه ریزی برای بهبود فضای کسب و کار و افزایش بازدهی، بهره وری، رقابت پذیری و توسعه کار آفرینی بخش های صنعت، معدن و تجارت
۱۴- حمایت از توسعه و تقویت نام ها وعلائم تجاری، تجاری سازی آثار مالکیت فکری و معنوی اعم از اختراعات، اکتشافات و نوآوری ها.
۱۵- برنامه ریزی، هدایت، حمایت و مدیریت تولید صادرات محور با ارزش افزوده بالا و فناوری های پیشرفته و هدایت و حمایت از مدیریت واردات مبتنی بر تولید صادرات گرا
۱۶- سیاست گذاری و برنامه ریزی جهت بهبود نظام تولید، تامین و توزیع، نظارت بر شبکه های توزیع کالا و خدمات، توسعه رقابت و جلوگیری از انحصار در بازار.
۱۷- ساماندهی زنجیره های تأمین و توزیع کالا و خدمات و مدیریت تنظیم و کنترل بازار.
۱۸- نظارت و حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان.
۱۹- تعیین سیاست ها و ضوابط قیمت کالا و خدمات و ضوابط خدمات پس از فروش و نظارت بر اجرای آن ها.
۲۰- سیاست گذاری و برنامه ریزی در حوزه تجارت الکترونیکی کشور و توسعه و حمایت از کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش های صنعت، معدن و تجارت.
۲۱- ساماندهی، استقرار و بکارگیری نظام یکپارچه آمار و اطلاعات و شبکه جامع اطلاع رسانی و تولید، تحلیل و ارائه آمارها و گزارش های تخصصی در بخشهای صنعت، معدن و تجارت.
۲۲- حمایت از توسعه آموزش و پژوهش، تحقیق و توسعه، ترویج و انتشار یافته ها و نتایج تحقیقات وهدایت و بهره گیری از توانمندی های مراکز آموزشی و پژوهشی و فناوری جهت توسعه بخش های صنعت، معدن و تجارت.
۲۳- همکاری و مشارکت با دستگاه ها در زمینه سیاستگذاری و برنامه ریزی برای تربیت و تامین نیروهای متخصص بخش های صنعت، معدن و تجارت در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و برنامه ریزی و همچنین آموزش، توسعه مدیریت و توانمند سازی شاغلین بخش های مذکور.
۲۴- سیاستگذاری، برنامه ریزی، نظارت، صیانت و حمایت از توسعه زیر بناها، اکتشاف، استخراج و بهره برداری از معادن و فراوری معدنی با بکارگیری علوم، فنون و فناوری های پیشرفته.
۲۵- سیاستگذاری و برنامه ریزی و انجام مطالعات و بررسی های زمین شناسی و شناسایی مخاطرات زمین شناختی و تهیه نقشه های مربوط، تهیه اطلاعات پایه شناسایی، پی جویی و اکتشاف عمومی منابع و ذخایر معدنی و تهیه گزارش های فنی و اقتصادی و ایجاد و گسترش پایگاه داده ها و اطلاع رسانی جامع علوم زمین برای بهره برداری از مزیت های زمین و ظرفیت های معدنی کشور.
بیشتر بخوانید:
شرایط اخذ مجوز و تاسیس شرکت حل و نقل داخلی
انتقال پول از ایران به خارج و برعکس