شرایط مورد نیاز برای ثبت معدن چیست؟ چه مراحلی لازم است طی شود تا یک معدن جدید ثبت شود؟ در این مطلب به دنبال معرفی شرایط و مراحل ثبت معدن و شرایط متقاضی ثبت معدن در ایران هستیم.
پیشتر درباره معادن و اهمیت آن در رشد و توسعه اقتصادی صحبت کردیم. گفتیم معدن معدن مکانی است که در آن انواع فلزات و سنگ ها که دارای ارزش اقتصادی هستند، انباشته شده اند. معدن کاری یا کان گری هم شامل استخراج کانی های ارزشمند یا دیگر مواد از زمین و معادن می شود. درمورد اهمیت معادن در رشد و توسعه اقتصادی نیز همین بس که وجود معدن یکی از مهمترین سرمایه ها برای یک کشور محسوب می شود. به عبارتی فعالیت های معدنی یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در ارتقاء خود کفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد و افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه یک کشور است. ایران از نظر دارا بودن «ذخایر معدنی» رتبه هفتم در جهان را دارد.
اما برای این که یک معدن ثبت شود، چه مراحلی وجود دارد؟ از چه فیلترهایی باید گذر کرد و چه کسانی شرایط ثبت معدن را در ایران دارند؟
آیا اگر افراد عادی موفق به کشف معدن شوند، می توانند آن را به نام خود ثبت نمایند؟ باید گفت مالکیت معدن به عوامل مختلفی بستگی دارد.
شرایط متقاضی ثبت معدن برای گرفتن پروانه اکتشاف معدن:
الف- به سن رشد رسیده باشد.
ب- جزء کارکنان رسمى دولت در وزارت معادن و فلزات و شرکت ها و سازمان هاى تابعه دولتى نبوده و یا یک سال از قطع اشتغال او گذشته باشد .
ج- متقاضى حقیقى داراى پروانه اکتشاف نباشد.
د- متقاضى حقوقى تایید صلاحیت فنى و مالى از سوى وزارت صنایع و معادن داشته باشد.
- همچنین جزء موارد زیر نباشند:
۱-۲ نخست وزیر، وزیران، معاونین ونمایندگان مجلسین نباشد.
۲-۲ از میان سفرا، استانداران، شهرداران و نمایندگان انجمن شهر نباشد.
۳-۲ متقاضی، کارمند و صاحب منصب کشورى و شهرداری و دستگاه هاى وابسته به آن ها نباشد.
۴-۲ متقاضی جزء کارمندان هر سازمان یا بنگاه یا شرکت یا بانک یا هرموسسه دیگر که اکثریت سهام یا اکثریت منافع یا مدیریت یا اداره کردن یا نظارت آن متعلق به دولت یا شهرداری ها و یا دستگاه هاى وابسته به آن ها باشد نباشند.
۵-۲ اشخاصى که به هر نحوی از خزانه دولت یا مجلسین یا موسسات مذکور در بالا حقوق یا مقررى یا حق الزحمه یا پاداش ویا امثال آن بطور مستمر (به استثناى حقوق بازنشستگى و وظیفه و مستمرى قانونى ) دریافت می کنند، نیز نمی توانند متقاضی باشند.
۶-۲ مدیران و کارکنان بنگاه هاى خیریه اى که از دولت یا از شهرداری ها کمک مستمر دریافت می دارند نیز نمی توانند متقاضی باشند.
۷-۲ شرکتها و موسساتى که ۵ درصد یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به یک نفر از اشخاص مذکور باشد یا بیست درصد یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به چند نفر از اشخاص مذکور در موارد گفته شده در بالا باشد و یا اینکه نظارت و یا مدیریت و یا اداره و یا بازرسى موسسات مذکور با آن ها باشد به استثناى شرکت ها و موسساتى که تعداد صاحبان سهام آن ۱۵۰ نفر یا بیشتر باشد، مشروط بر اینکه هیچ یک از اشخاص مذکور در فوق بیش از ۵% از کل سهام آن را نداشته و نظارت یا مدیریت یا اداره ویا بازرسى آن با اشخاص مذکور نباشد.
۸-۲ شرکتهایى که اکثریت سهام یا سرمایه یا منافع آن ها متعلق به شرکت هاى مندرج در بند ۷ باشد نیز نمی توانند متقاضی باشند.
۹-۲ پدر و مادر و خواهر و برادر و زن و شوهر و اولاد بلافصل و عروس و داماد و اشخاص مندرج در این قانون، همچنین شرکت ها و مؤسساتى که نزدیکان فوق الذکر مندرج در بند ۷ و ۸ به نحوی در آن سهیم و یا داراى سمت باشند.
ثبت نام و ثبت محدوده معدن:
افرادی که قصد دارند معدنی را کشف کنند، باید نسبت به این که آیا آن منطقه آزاد است و یا متعلق به کسی است کسب اطلاع کنند. اگر منطقه آزاد بود می توانند به نام خودشان ثبت کنند و اگر آزاد نبود، اطلاعات مالک را می گیرند و نهایتا با مالک آن محدوده مذاکره می کنند.
نکته: محدوده آزاد، محدوه ای است كه جهت انجام امور اكتشافی ويا بهره برداری ثبت نشده باشد.
مراحل ثبت نام و ثبت محدوده:
- برای اینکه بدانید منطقه آزاد است یا نه، باید به سایت https://cadastre.mimt.gov.ir مراجعه کرده و مختصات آن منطقه را به صورت درجه دقیقه و ثانیه و با مبناي مسطحاتی WGS84 وارد کنید و از وضعیت محدوده مورد نظر اطلاع کسب نمایید.
- بعد از اینکه نسبت به آزاد بودن و قابل ثبت بودن منطقه مطمئن شدید، می توانید در سامانه ثبت نام کرده و مدارك هویتی و مدارك صلاحیت فنی و مالی را در سایت مزبور قرار دهد.
مدارک هویتی براي اشخاص حقیقی شامل: شناسنامه، کارت ملی و کارت پایان خدمت یا معافیت و براي اشخاص حقوقی شامل اساسنامه که بایستی فعالیت معدنی در شرح فعالیت هاي آن قید شده باشد و آگهی تاسیس و آگهی تغییرات به همراه روزنامه هاي مربوطه.
- بعد از ثبت نام در مرحله سوم، فرد متقاضی باید به سازمان نظام مهندسی معدن مراجعه کرده و گواهی ارزیابی صلاحیت فنی و مالی دریافت نماید.
- مرحله چهارم مرحله تایید هویت است. به این صورت که فرد حقیقی متقاضی با در دست داشتن اصل مدارك هویتی و گواهینامه فوق الذکر و براي اشخاص حقوقی مدیرعامل یا نماینده وي به همراه معرفی نامه با در دست داشتن اصل مدارك هویتی جهت تشخیص هویت به سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه می کند و در صورت تطابق مدارک با موارد ثبت شده در سامانه کاداستر، تایید هویت صورت می گیرد.
- در مرحله بعد و پس از تایید هویت، متقاضی می تواند در سامانه، منطقه و محدوده معدنی مورد نظر را ثبت نماید.
نکته: وقتی محدوده ای را به نام معدن به ثبت می رسانید، باید حق الارضی به دولت پرداخت کنید. گفته می شود این حق الارض بیشتر به این خاطر است که شما زمانی که به ازای هر کیلومترمربع بخواهید مبلغی را به دولت پرداخت کنید، طبیعتا تلاش می کنید محدوده اکتشافی خود را در طول سال اکتشاف کنید. زیرا اگر این کار را نکنید، همه ساله باید مبالغی را به دولت پرداخت کنید.
باید خاطر نشان نماییم انجام هر نوع عمليات اكتشاف معدني توسط بخش دولتي، تعاوني و خصوصي (ايراني – خارجي) مستلزم دريافت پروانه اكتشاف از وزارت صنعت، معدن و تجارت است. طبق ماده ۲ قانون معادن حداكثر وسعت محدوده هر پروانه اكتشاف ۴۰ كيلومتر مربع است. حق استخراج معادن نفت، مواد نفتی و سنگ های قیمتی از قبیل الماس، زمرد، یاقوت و غیره و فلزات قیمتی از قبیل طلا، نقره، پلاتین و غیره منحصر به دولت است و حقوق مالکان این معادن به موجب آیین نامه مخصوص با موافقت بین دولت و مالکان معین خواهد شد.
نکته: مواد معدنی در زیر زمین یا روی زمین برای اکتشاف و استخراج به دو دسته تقسیم می شوند:
طبقه اول شامل: مواد معدنی که معمولا به مصرف کارهای ساختمانی یا زراعتی می رسند. از جمله سنگ گچ، سنگ آهک، سنگ های ساختمانی، سنگ مرمر،خاک رس، ماسه و امثال آن. طبقه دوم نیز خود به ۴ گروه تقسیم می شود:
الف- معادن فلزات مانند آهن، کرم، مانکاتر، نیکل، کبالت، مس انتیمون، قلع، روی، جیوه، سرب و غیره.
ب– نیترات ها، فسفات ها، نمک طعام، نمک های قلیایی، برات ها، مانیزی و نمک های نظیر آن
ج- سوخت های جامد از قبیل زغال سنگ، لینیت و تورب
د- مواد معدنی دیگری که در طبقات بالا نوشته نشده مانند خاک سرخ، گوگرد، پنبه نسوز، خاک نسوز و آب های معدنی.
در نهایت ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هر عملیات برای اکتشاف معدن شامل دو مرحله است. مرحله اول کسب اطلاعات مقدماتی درباره جستجو و تعیین محل یک آنومالی، یعنی یک ناهنجاری زمینشناسی با مختصات یک کانسار کانی است. به این مرحله پی جویی نیز گفته می شود.
اگر مرحله نخست یعنی کسب اطلاعات توانست به نتایج خوبی برسد مرحله دوم اکتشاف است.
همچنین بخوانید:
شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان