آشنایی با ترخیص کار گمرک
اگر در حوزه صادرات و واردات کالاها فعالیت داشته باشید، بارها به اصطلاح ترخیص کالا و ترخیص کار کالا برخورد داشته اید که از رایج ترین کلمات و اصطلاحات در این حوزه هستند. در این نوشته قصد داریم درباره ترخیص کار گمرک صحبت کرده و با وظایف و شروط مورد نیاز برای ترخیص کار شدن آشنا شویم.
ترخیص کالا اصطلاحی است که جهت اظهار کالا به گمرک و آزادسازی آن برای وارد کننده یا صادر کننده کالا مورد استفاده قرار می گیرد.
اما ترخیص کار کالا یا حق العمل کار، شخصیت حقیقی یا حقوقی است که از جانب صاحب کالا وظیفه پیدا کرده تا کالای وارداتی وی را از گمرک ترخیص کند. به عبارت دیگر ترخیص کار گمرک، وکیل صاحب کالا در زمینه ترخیص کالا از گمرک است. البته باید این کار در چارچوب قانون باشد و پروسه ترخیص کالا به صورت قانونی و از طرف صاحب کالا به وی سپرده شده باشد.
چرا باید ترخیص کالا را به ترخیص کار سپرد؟
از آن جا که از قدیم گفته اند کار را باید به کاردان سپرد، این امر در مورد ترخیص کالا از گمرک نیز صدق می کند، چرا که ترخیص کالا بسیار تخصصی بوده و اکثر تاجران ترجیح می دهند کار ترخیص کالایشان را به ترخیص کار گمرک بسپرند. باید گفت پرداختن به امر ترخیص کالا بدون داشتن اطلاعات و تجربه کافی باعث می شود که اولا فرد با فرآیندی سخت و زمانبر مواجه شود، از سوی دیگر زمانبر بودن هزینه را نیز افزایش می دهد، زیرا هرچه کالا دیرتر ترخیص شود باید مدت بیشتری در انبار گمرک بماند و بالطبع صاحب کالا باید هزینه بیشتری به گمرک بپردازد. اما اگر کار را به ترخیص کار با تجربه سپرده شود، منجر به تسریع روند ترخیص کالا از گمرک شده و باعث می شود صاحب کالا سر موعد مقرر کالا را به دست مشتری برساند.
به طور کلی وظیفه ترخیص کار گمرک، ترخیص کالاهای وارداتی یا صادراتی از گمرک بر طبق قانون و رعایت موارد قانونی است. ترخیص کاران نمایندگان و وکلای صاحبان کالاهای صادراتی یا وارداتی هستند که هم بار ترخیص کالا را از دوش آن ها برداشته و هم در صرف وقت و هزینه برای آن ها صرفه جویی به دنبال دارند.
اینکه ترخیص کاری شغلی پر سود می تواند باشد و برای دارنده آن می تواند آینده شغلی خوبی را رقم بزند، درست است، اما این شغل بدون داشتن شرایط مورد نیاز و همچنین توانایی هایی فردی امکان پذیر نخواهد بود.
شروط مورد نیاز برای صدور کارت حق العمل کاری
شاید قبل از شروط قانونی که برای ترخیص کار می توان برشمرد و آنچه که برای صدور کارت حق العمل کاری باید گفت، مهم ترین شرط برای آن که یک فرد در این زمینه بتواند به عنوان یک ترخیص کار خوب شناخته شود داشتن ویژگی اخلاقی امانتداری و قابل اعتماد بودن است چرا که ارزش اکثر محموله های وارداتی یا صادراتی بسیار بالا است و برای صاحبان کالا بعد از اعتماد به یک ترخیص کار می تواند به وی وکالت دهد.
اما جدای از مسائل اخلاقی، یک ترخیص کار گمرک معتبر باید کارت حق العمل کاری داشته باشد. کارت کارگزار یا حق العمل کار در ایران را گمرک صادر می کند. برای آن که شخصی بتواند کارت حق العمل کاری خود را دریافت کند، باید یک سری شرایط و الزامات را رعایت کند. به عبارت ساده تر پروانه حق العمل کاری در گمرک به اشخاصی داده می شود که دارای کارت بازرگانی باشند و شروط مورد نیاز برای صدور این کارت را دارا باشند که در ماده ۳۷۷ آئین نامه مربوط به این صورت آمده است:
- فرد تبعه ایران باشد.
- سن او حداقل بیست و پنج سال باشد.
- عدم محکومیت به جرم و جنایت، عدم سابقه قاچاق در گمرک به گواهی کتبی مقامات مربوط.
- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم آموزش و پرورش
- پذیرفته شدن در آزمون قانون امور گمرکی و آئین نامه گمرک که در هرسال یک بار برگزار می شود.
- عدم اشتغال به کار در ساز مان های دولتی
کارگزار گمرکی همچنین باید به جداول تعرفه های گمرکی آشنا باشد. این جداول دارای لیست هایی جهت ارائه میزان حقوق گمرکی و سود بازرگانی و قواعد و قوانین دولتی برای وارد کنندگان و دیگر الزامات تجارتی هستند.
مراحل دریافت پروانه ترخیص کاری
داوطلبان این شغل باید به صورت کتبی از گمرکی که می خواهند در آنجا به ترخیص کاری اقدام کنند، درخواست صدور پروانه نمایند. داوطلب باید مدارک مورد نیاز که از سوی مقامات صلاحیت دار باید صادر شده باشد، را به همراه سه قطعه عکس ضمیمه آن کرده و به گمرک مورد نظر تحویل دهد. رئیس گمرک بعد از بررسی مدارک و کسب اطلاعات پیرامون سابقه فرد، در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، پروانه را برای وی صادر و امضاء کرده و آن را به ضمیمه درخواست و ضمائم ضمن گزارش برای تصویب و امضاء به اداره کل گمرک ارسال می کند.
هنگام تحویل پروانه به داوطلب باید به نسبت درجه بندی، به ترتیب ۱۰۰ و ۲۰۰ ریال از او اخذ شده و معادل آن تمبر به پروانه الصاق و ابطال شود.
دو تبصره وجود دارد که مرتبط با صدور درخواست ترخیص کاری است که عبارت است از:
تبصره ۱- درخواست ترخیص کاری روی اوراق چاپی طبق نمونه مخصوص تنظیم و امضاء متقاضی باید در ذیل تقاضانامه از طرف دفاتر اسناد رسمی گواهی شود.
تبصره۲- داوطلبان ترخیص کاری که تصمیم دارند در گمرک های مختلف می خواهند به ترخیص کاری بپردازند در تقاضای خود باید این نکته را ذکر کنند و درخواست خود را برای صدور پروانه، مستقیما به اداره کل گمرک تسلیم نمایند.
پروانه حق العمل کاری به مدت یک سال پس از تاریخ صدور اعتبار دارد. پس از آن درصورتی که فرد مایل به ادامه کار باشد باید قبل از انقضاء مدت و با پرداخت بهای تمبر پروانه و تسلیم دفتر مخصوص حق العمل کاری، درخواست تمدید آن را از گمرکی که پروانه را گرفته نماید.
حق العمل کار موظف است تمام عملیاتی را که در گمرک به وکالت اشخاص انجام می دهد، در دفتر مخصوص حق العمل کاری ثبت نماید. این دفتر به هزینه حق العمل کار طبق نمونه و دستوری که گمرک محل می دهد نگاهداری می شود. این دفتر همیشه باید بدون خدشه و حک بوده و مرتب نگهداری شود. رئیس گمرک می تواند هر موقع درخواست رسیدگی دفتر مربوطه را بدهد و حق العمل کار موظف است با دریافت اخطار کتبی رئیس گمرک، دفتر را برای رسیدگی تسلیم نمایند.
بیشتر بخوانید:
EPL، سامانه دور اظهاری گمرک یا سامانه تجارت فرامرزی چیست؟