گمرک، به سازمان دولتی گفته می شود که مسئول اجرای قوانین گمرکی و اخذ حقوق و عوارض واردات و صادرات و همچنین مسئول اجرای سایر قوانین و مقررات مربوط به واردات، ترانزیت و صادرات کالا است. با کارگو در آشنایی با گمرک ، وظایف و رویه های گمرکی همراه باشید.
تاریخچه گمرک در ایران
در آن زمان این کالاها در دفاتری مخصوص ثبت و صاحبان آن ها حقوقی معین دریافت میکردند. در این دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده است. در زمان ساسانیان حقوق گمرکی به میزان یک دهم ارزش یا مقدار، از واردات دریافت می‌شده است. بعدها در زمان صفویه عوارض گمرکی مطابق با ارزش کالا تعیین و گرفته شد. به دلیل بی کفایتی دولت در نظارت دقیق بر امور گمرکی، به مدت ۲۰۰ سال گمرک به صورت سازمانی اجاره ای اداره می شد (از ۱۰۵۳ هجری شمسی). در سال ۱۳۳۶ هجری شمسی گمرک به وزارت منظم ملحق شد. در سال ۱۳۴۵ این سازمان از وزارت اقتصاد مجزا شده و به وزارت دارایی ملحق شد. در حال حاضر گمرک ایران، سازمانی وابسته به وزارت اقتصاد و امور دارایی است. حقوق گمرکی در واقع یک نوع مالیات غیر مستقیم است.
وظایف گمرک
- وصول درآمدهای گمرکی
- کسب اطمینان از اجرای دقیق مقررات و سیاست های ناظر بر بازرگانی خارجی و قوانین صادرات و واردات که در قانون آمده است.
- نظارت بر اجرای الزامات قانون راجع به واردات کالا، صادرات کالا، ترانزیت کالا، ترخیص کالا، به ویژه که مجوزهای واردات کالا مشتمل بر مجوز بهداشت، مجوز استاندارد کالا و نظایر آن غیرقابل واگذاری به بخش خصوصی است.
اما وظایفی چون نگهداری کالا، خدمات مربوط به تخلیه و بارگیری کالا و از این قبیل به بخش خصوصی واگذار می‌شود. اما باید گفت این مؤسسات خصوصی در هرحال ملزم به رعایت و اجرای قانون گمرک هستند.
مناطق آزاد که در خارج از قلمرو گمرکی قرار دارند، از این قاعده خارج است، یعنی ممکن است خود تشکیلات مشابهی داشته باشند. بنابراین درصورتی که از این مناطق به داخل قلمرو گمرکی یا برعکس کالاهایی وارد یا خارج شود، گمرک حد فاصل سرزمین اصلی قلمرو گمرکی و منطقه آزاد، به انجام وظایف خواهد پرداخت.
علاوه بر همه این ها گمرک اجرای قوانین و مقررات مربوط به کالای همراه مسافر نیز را بر عهده دارد. به عبارت دیگر جزء به جزء کالاهایی که در هنگام ورود و یا خروج از کشور حمل می‌شوند، شامل قوانین خاصی هستند که نیازمند آگاهی و اطلاع هستند، چرا که در صورت ناآگاهی از این قوانین مشکلاتی بر سر راه دست اندرکاران واردات و صادرات قرار خواهد گرفت.
فهرست گمرکات
در تمامی کشورها معمولاً یک اداره مرکزی (گمرک مرکزی) وجود دارد. اداره مرکزی گمرک ایران در تهران قرار دارد. تعدادی هم گمرکات اجرایی در مرزهای آبی، خاکی و هوایی تحت نظر این اداره مرکزی مستقر هستند. در ایران در حال حاضر ۱۴۴ گمرک خانه کوچک و بزرگ در شهرها و مرزها در حال فعالیت هستند. در این میان ده گمرکی که بیشترین حجم تجارت خارجی را از آن خود می کنند، عبارتند از: گمرک بندر شهید رجایی، گمرک بندر امام خمینی، فرودگاه امام خمینی، گمرک تهران، گمرک خرمشهر، امیرآباد، بوشهر، بندر لنگه، بندر انزلی و گناوه است.
رویه های گمرکی
گمرک های کشور (گمرک های اجرایی) بر اساس نوع وظایف و رویه‌های گمرکی به صورت تخصصی مشغول به کارند. طبق قانون، امور گمرکی به دو بخش کالاهای وراداتی و کالاهای صادراتی تقسیم بندی می شوند که این دو بخش هر کدام شامل زیرمجموعه ای از رویه ها هستند. رویه کالاهای ورودی می تواند به منظور ورود قطعی، ورود موقت برای پردازش، مرجوعی، عبور خارجی و عبور داخلی صورت بگیرد. در حالی که کالاهای صدوری تنها به منظور صدور قطعی و یا موقت هستند.
برخی اصطلاحات مرتبط با گمرک
کالای قاچاق
برای هر ورود و خروجی، قانونی وضع شده است. یعنی به این صورت نیست که انواع سفرها و یا واردات یا صادرات انواع کالاها به صورت آزادانه باشد.
-صید، عمل آوری، تهیه، عرضه، فروش، حمل، نگهداری و صدور خاویار و ماهیان خاویاری که میزان و مصادیق آن توسط سازمان شیلات تعیین می‌شود، بدون مجوز این سازمان مشمول قاچاق کالای ممنوع است.
-صدور حیوانات وحشی عادی، در معرض نابودی و کمیاب، انواع موجودات آبزی، پرندگان شکاری و غیرشکاری اعم از بومی یا مهاجر وحشی به طور زنده یا غیرزنده و نیز اجزای این حیوانات بدون کسب مجوز لازم از سازمان محیط زیست.
– واردات و صادرات دارو، مکمل ها، ملزومات و تجهیزات پزشکی، مواد و فرآورده های خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی بدون کسب مجوز قانونی و رعایت تشریفات قانونی.
علاوه بر این طبق تصویب مجلس شورای اسلامی هر گونه مغایرت در میزان کالای ترخیص شده با مقدار معین قاچاق محسوب می شود.
ترخیص کالا
ترخیص کار
ترخیص کار گمرک، وکیل صاحب کالا در زمینه ترخیص کالا از گمرک است که از جانب صاحب کالا وظیفه پیدا کرده تا کالای وارداتی وی را در چارچوب قانون از گمرک ترخیص کند.
بیشتر بخوانید:
