قبل از آن که به بحث بیمه حمل و نقل یا باربری بپردازیم، بهتر است کمی درباره بیمه و اصطلاحات رایج در بیمه صحبت کنیم.
بيمه پيمانی است که بر پايه آن شرکت بيمه یا بيمه‌گر تعهد می کند در برابر مقدار پولی که فرد يا شرکت ديگری به عنوان بيمه‌گذار به او پرداخت می کند، زيان وارد شده به بيمه گذار را در پی رويدادی ناخواسته جبران کند. بیمه نیز همچون سایـر پدیده های اجتماعی سیر تکاملی خود را در طول زمان سپری نموده تا به شکل امروزی در آمده است.
اصطلاحات عمومی بیمه
بیمه گر: شرکت بیمه ای است که مشخصات آن در بیمه نامه نوشته شده است و در ازای دریافت حق بیمه، متعهد به جبران خسارت‌های احتمالی طبق شرایط مندرج در بیمه نامه می شود.
بیمه گذار: بیمه گذار شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در بیمه نامه است که بیمه را خریداری می کند و متعهد پرداخت حق بیمه آن است.
ذی نفع: شخصی است که بنا به درخواست بیمه گذار نام وی در بیمه نامه درج گردیده است و تمام یا بخشی از خسارت به وی پرداخت می‌شود.
حق بیمه: مبلغی است که در بیمه نامه مشخص شده است و بیمه گذار موظف است آن را هنگام صدور بیمه نامه یا به ترتیبی که در بیمه نامه مشخص می‌شود، به بیمه گر پرداخت نماید.
موضوع بیمه : موضوع بیمه اموال مندرج در جدول مشخصات بیمه نامه است.
فرانشیز: بخشی از هر خسارت است که به عهده بیمه‌گذار است و میزان آن در بیمه‌نامه مشخص می‌گردد.
یکی از انواع بیمه ها، بیمه حمل و نقل یا بیمه باربری است. حمل و نقل کالا در هر نوعی از قبیل صادرات، واردات و حمل کالا در داخل یک کشور تابع قوانین و مقررات خاصی است. بیمه حمل و نقل در این روش ها در راستای حمایت از تجار و اقتصاد ملی کشور ها به وجود آمده و انجام می شود.
بیمه باربری یک سند کتبی است که توسط شرکت بیمه و به درخواست بیمه گذار صادر می شود. در بیمه حمل و نقل کالا یا بیمه باربری، بیمه گر در مقابل حق بیمه ای که از بیمه گذار دریافت می کند، تعهد می کند چنانچه در جریان حمل کالا از لحظه شروع حمل تا لحظه رسیدن کالا به انبار نهایی خریدار در زمین و دریا و هوا، در نتیجه وقوع خطرهای مورد ذکر در موضوع بیمه، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود، زیان وارده را جبران کند. علاوه بر آن در بعضی موارد زیان وارده به اشخاص ثالث نیز از طریق این بیمه جبران می شود.
بیمه باربری یکی از اسناد مهم در تجارت جهانی است که معمولا برای گشایش اعتبار در سیستم بانکی و همچنین گمرک مورد نیاز است و موجب تسهیل فرایند تجارت بین المللی و داخلی است.
بیمه حمل و نقل کالا همچون سایر پدیده‌‌های اجتماعی سیر تکاملی خود را در طول زمان سپری نموده تا به شکل امروزی در آمده است.
بیمه باربری و حمل و نقل کالا چیست؟
بیمه باربری و حمل و نقل کالا (زمینی، دریایی و هوایی) بیمه ای است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت حق بیـمه از بیمه گذار، متعهد می‌شود درصورتی که در جریان حمل کالا از نقطه ای (مبداء حمل کالا) به نقطه دیگر (مقصد حمل کالا)، در اثر وقوع خطرهای موضوع بیمه، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود، تمام خسارت‌های وارد را جبران نماید. علاوه بر آن در بعضی موارد زیان وارده به اشخاص ثالث نیز از طریق این بیمه جبران می‌شود.
بیمه حمل و نقل شامل موارد زیر است:
بیمه حمل و نقل داخلی
به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تجاری که در داخل کشور فعالیت می کنند، بیمه حمل و نقل داخلی ارائه شده و کلیه تولیدات و محمولاتی که توسط تولیدکنندگان و تجار در بین شهرهای جمهوری اسلامی ایران جابجا می شوند توسط این بیمه نامه تحت پوشش قرار می گیرند.
این که در بیمه نامه حمل و نقل داخلی چه خطراتی مورد شمول بیمه قرار می گیرند، بر حسب توافق بیمه گذار و بیمه گر تعیین می شود. بیمه نامه های حمل داخلی تابع شرایط و مقررات داخل کشور است.
- نکته: بیمه نامه های وارداتی و صادراتی تابع شرایط استاندارد A و یا B و یا C هستند که محموله های وارداتی، صادراتی و ترانزیتی را براساس شرایط استاندارد انستیتوی بیمه گران لندن شروط A و B و C تحت پوشش قرار می دهد. به طور کلی مجوعه شرایط A جامع ترین نوع پوشش و شراط C حداقلی از پوشش ها را شامل می شود.
بیمه حمل و نقل وارداتی
بیمه نامه های باربری وارداتی، نزدیک ۹۰% از حجم کل بیمه های باربری را تشکیل می دهند. این بیمه نامه، خطراتی که کالاهای خریداری شده توسط شرکت ها و بازرگانان ایرانی از کشورهای مختلف جهان را تهدید می کند، مورد پوشش خود قرار می دهد. لازم به ذکر است که پوشش این بیمه از کشور مبدا که کالا از آن خریداری شده تا مقصد انبار بیمه گذار را شامل می شود.
به عبارت دیگر بیمه حمل و نقل داخلی شامل ان نوع کالاهایی است که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از کشورهای خارجی خریداری شده اند و به صورت خریدهای براتی، بدون انتقال ارز و یا از طریق اعتبارات اسنادی انجام شده است. خرید این نوع بیمه باربری برای کالاهای وارداتی و واردکنندگان اجباری است.
بیمه حمل و نقل صادراتی
بیمه نامه حمل و نقل صادراتی، جهت حمایت ازصادرکنندگان و درنهایت حفظ منافع ملی به صادرکنندگان ارائه می شود. به واسطه این نوع بیمه، کالای صادر شده ازکشور ما تا کشورمقصد یعنی کشوری که کالا به آن صادر می شود، تحت پوشش قرارمی گیرد. کالاهایی که از ایران به مقصد کشورهای خارجی حمل می‌گردد، بر اساس انواع شرایط فروش، نیاز به بیمه‌نامه صادراتی دارند. به موجب این بیمه، شرکت‌های بیمه کالای صادره از کشور ایران تا کشور مقصد را تحت پوشش قرار می‌دهند.
بیمه حمل و نقل دریایی کالا شامل
-بیمه نامه ازبین رفتن تمامی کالا
– خسارت همگانی یا جنرال اوریج
– خسارت مستقیم
بیمه حمل و نقل زمینی
صاحبان کالا، برای حفظ و در امان ماندن سرمایه های خود، باید آن ها را در زمان حمل و جابجائی در خشکی تحت پوشش بیمه باربری قرار دهند که بیمه حمل و نقل زمینی نامیده می شود. این بیمه نامه مکمل بیمه نامه حمل و نقل دریایی است که معمولا همان پوشش های خطری متعدد را شامل می شود.
بیمه حمل و نقل هوایی
با توجه به پیشرفت سریع صنایع هواپیماسازی و بخصوص هوانوردی تجاری، تلاش های گسترده ایی جهت بهبود و اصلاح بیمه نامه ها برای تامین پوشش لازم جهت انواع گوناگون ریسک های مورد نیاز در بازار به عمل آمده است. در همین راستا گروه بیمه هوایی انگلیس BIAG بیمه نامه جامعی برای پوشش بیمه بدنه ، مسئولیت حقوقی در قبال اشخاص ثالث و مسافران به بازار ارائه نموده است.
بیشتر بخوانید: