رانندگان پرخاشگر، چرا اغلب رانندگان زود عصبانی می شوند؟ راه های کنترل خشم چیست؟

پرخاشگری برخی رانندگان به یکی از عوامل استرس زای زندگی روزمره تبدیل شده که با کوچک ترین تلنگری مانند یک تصادف ساده می تواند به یک دعوا و نزاع خونین خیابانی تبدیل شود. اما به راستی چرا برخی رانندگان زود عصبانی می شوند؟ در این نوشتار ضمن بررسی برخی عوامل موثر در پرخاشگری رانندگان، قصد داریم کنترل خشم را نیز تمرین کنیم.

راننده پرخاشگر چه خصوصیاتی دارد؟

ویژگی هایی که می توان با دارا بودن آن ها یک راننده را پرخاشگر و عصبی معرفی کنیم زیاد هستند، ولی در بین آن ها می توان به رفتارهایی مثل تغییر مسیر ناگهانی و خطرناک، سبقت غیرمجاز، رعایت نکردن فاصله مناسب طولی و عرضی با دیگر وسایل نقلیه، بوق زدن‌ های مکرر، استفاده از نور بالا برای تنبیه دیگران، حرکت سریع و تعقیب و گریز خودرویی، سرعت ‌های بسیار بالا، مانور و تغییر مسیر به ‌طور مکرر، اشغال طولانی خط سبقت، ترمزهای ناگهانی و مکرر، انحراف از مسیر اصلی و عبور از خط مقابل برای رهایی از ترافیک غیرروان و به طور کلی قانون‌شکنی اشاره کرد و راننده عصبی فردی است که با توسل به درگیری و خشونت، قصد انجام اعمال خلاف مقررات راهنمایی و رانندگی را دارد.

رانندگی تهاجمی

رانندگی تهاجمی اصطلاحی است که می توان آن را ناشی از سلطه احساسات و هیجانات نامتعادل و نامعقول فرد راننده دانست که باعث می شود وسیله نقلیه خود را به طرزی ناامن و خلاف مقررات هدایت کند.

از عوامل موثر در بروز رفتار پرخاشگرانه در رانندگان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات خانودگی و فشارها و استرس های روانی ناشی از آن
• مشکلات اقتصادی و دغدغه های مالی
• سر و کله زدن با تعداد زیادی از افراد جامعه
• صرف زمان، معطلی و کندی ترافیک
• مهارت نداشتن در رانندگی
• آلودگی های صوتی محیط
• نابسامانی در ترافیک
• آلودگی هوا و تاثیر آن بر سیستم عصبی راننده
• عوامل روانی مانند ترس، اضطراب، ناکامی‌ها، خواب آلودگی، درد شدید و مصرف داروها
• عوامل محیطی دیگری مثل آب و هوا (گرما، سرما و رطوبت زیاد)، تنگی وقت و عجله داشتن

باید گفت این عوامل به طور مجزا یا با هم منجر به بروز رفتار خشونت آمیز در حین رانندگی می شوند. اگر خشونت و ابتلا به آن جدی گرفته نشود مانند بسیاری از رفتارهای دیگر فرد، به یک عادت تبدیل شده و در نهایت در انسان نهادینه می شود.

اما هیجان خواهی یا آزردگی هیجانی متاثر از چیست؟ به طور کلی می توان گفت رفتارهای هیجانی که منجر به پرخاشگری در رانندگی می شود از وجود خصیصه‌های شخصیتی ناشکیبا، بی‌قراری و بی‌دقتی در امور،  قدرت‌طلبی و زورمداری و بی‌ پروایی و یاغی ‌گری ناشی می شود.

اهمیت کنترل عصبانیت و خشم هنگام رانندگی

عصبانیت یك حالت هیجانی است که می تواند خفیف ، شدید یا ویرانگر باشد. همچنین می تواند ناشی از عوامل درونی یا بیرونی باشد. فرد می تواند از دست فرد مشخصی، مثل یك همكار یا از یك حادثه عصبانی شده باشد. روش طبیعی وغریزی برای بیان عصبانیت، رفتار پرخاشگرانه است. عصبانیت یك پاسخ طبیعی منطبق در برابر تهدیدهاست و غالباً باعث می شود احساسات و رفتار ما بر انگیخته شده و از خود در مقابل مهاجم دفاع كنیم یا با او بجنگیم. اما صرف دفاع از خود می تواند دلیل خوبی بر حمله به هرشخص و هرچیزی باشد که ما را عصبانی کرده است؟ خیر. چرا که قواعد و هنجارهای اجتماعی و قوانین و مقررات و عقل سلیم به انسان هشدار می دهد که تا می تواند از بروز رفتار پرخاشگرانه جلوگیری کند. در رانندگی نیز بحث عصبانیت بسیار مهم است. باید بدانید رانندگی یکی از مواردی است که شخصیت انسان را در اجتماع آشکار می‌ کند و تقریبا می‌توان گفت که ابعاد فرهنگی، رشد اجتماعی و میزان ادب و علاقه او را نسبت به همنوعانش نشان می ‌دهد. از سوی دیگر رانندگان چه رانندگان کالاها و خدمات و چه رانندگان مسافری، نگهبان و حافظ آن چیزی هستند که به آنان سپرده شده است و عصبانیت و پرخاشگری نه تنها به جان خودشان، بلکه می تواند به دیگران نیز لطمه وارد کند. بنابراین لازم و ضروری است که پرداختن به موضوع پرخاشگری در رانندگی بسیار جدی گرفته شود و تلاش همه جانبه ای را می طلبد تا از شدت آن در میان رانندگان کاسته شود.

راهکارهای کاهش و مدیریت پرخاشگری و خشم در رانندگی

• همیشه سعی کنید قوانین رانندگی را رعایت کنید.
• فاصله مناسب و ایمن خود را با خودرو‌های دیگر حفظ کنید. هیچ‌گاه با فاصله اندک به تعقیب خودروها نپردازید.
• هرگاه با یک راننده عصبانی مواجه شدید سعی نکنید به اوضاع بحرانی و عصبانیت وی دامن بزنید. از برقراری تماس چشمی با او خودداری کنید. به طور کلی از تحریک دیگران و ایجاد شرایطی که باعث شوید فردی را عصبانی کنید بپرهیزید.
• بوق وسیله مجازات و تنبیه دیگران نیست، از آن درست استفاده کنید.
• در صورتی که راننده ای دیگر سعی در تحریک و عصبانی کردن شما داشت، با کشیدن یک نفس عمیق آن جا را ترک کنید.
• تلافی کردن عمل رانندگان دیگر نه تنها نشانه قدرت شما نیست، بلکه به نوعی نشان ضعف شخصیتی است، پس سعی نکنید رفتارهای ضعیف دیگران را تلافی کنید.
• قبل از سبقت گرفتن یا هرگونه تغییر مسیر، راهنما بزنید.
• در استفاده از نور بالا دقت کنید.
• برنامه خود را طوری بچینید که به ترافیک برنخورید.
• اگر استرس و فشار روانی زیادی بر شما حاکم است می توانید با یک روان شناس و مشاور صحبت کنید. به طور کلی سعی کنید استرس خود را کاهش دهید.

عصبانیت و پرخاشگری فقط بین راننده ها متداول نیست. متاسفانه چیزیست که دامنگیر آحاد جامعه و همه اقشار آن می شود. به همین دلیل تقویت سلامت روان جامعه مهم‌ترین و کارآمدترین عامل برای کنترل خشم در میان عموم است. باید به افزایش آموزش‌ها در این زمینه توجه جدی شود و رسانه ‌ها تلاش بیشتری کنند تا از خشم، عصبانیت، علل بروز آن، عواقب و پیامدهای آن و راهکارهای مقابله با آن بیشتر سخن بگویند و آگاهی ها در این زمینه را افزایش دهند. افراد باید بدانند خشم‌های مزمن با منشأ روانی موجب وسواس، افسردگی، حملات هراس و اختلالات جسمی می‌شود و تمامی عوارض خشم و پرخاشگری در نهایت برای خود فرد بیشتر از دیگران است.

در انتها باید گفت هیچ كس نمی تواند از عصبانیت خلاص شود یا برای همیشه از آن اجتناب كند، زیرا همیشه پدیده ها یا افرادی هستند كه ما را خشمگین سازند که تغییر دادن این افراد و پدیده ها یا كنترل آن ها از توان ما خارج است.  ولی ما می توانیم یاد بگیریم كه چگونه رفتارهای خود را كنترل و عصبانیتمان را كاهش دهیم و آن را به طریقه مناسب نشان دهیم.

بیشتر بخوانید:

تاثیر خواب بر کیفیت رانندگی رانندگان کامیون

بررسی عوامل موثر بر تصادفات جاده ای